Droga do Monte Cassino

1 września 1939 roku wojska niemieckie przełamały zachodnią granicę Polski, 17 września wojska radzieckie wschodnią granicę. Polska została objęta dwiema okupacjami: niemiecką na zachodzie i radziecką na wschodzie. Po przegranej kampanii wrześniowej w 1939 roku z terenów objętych okupacją radziecką rozpoczęły się liczne deportacje Polaków w głąb Związku Radzieckiego.

22 czerwca 1941 roku hitlerowskie Niemcy napadają na ZSRR. Wybuch wojny stworzył dogodne warunki do wydobycia z ,,nieludzkiej ziemi? setek tysięcy zesłanych Polaków.

W lipcu 1941 roku Sikorski i Majski podpisują układ o wspólnej walce z najeźdźcą. Zostaje ogłoszona tzw. amnestia, na mocy której Polacy zostali wypuszczeni z łagrów. Miejscem formowania Armii Polskiej był Buzułuk, a dowództwo nad armią przejął gen. Władysław Anders. Napływ żołnierzy do tworzącej się Armii Polskiej był tak ogromny, że spowodowało to ogromne problemy z zakwaterowaniem, wyżywieniem, umundurowaniem, brakowało również uzbrojenia. To wpłynęło na pogorszenie się stosunków pomiędzy władzami sowieckimi a dowództwem polskim. Po wizycie gen. Sikorskiego w Moskwie i uzyskaniu zgody od Stalina przesunięto armię na Środkowy Wschód. W lipcu i sierpniu 1942 r. ewakuowano do Persji a następnie do Iraku ok. 150 tys. osób.

Prawie półtoraroczny pobyt na Środkowym Wschodzie był okresem intensywnego szkolenia i poczynań organizacyjnych, w wyniku czego powstał dobrze przygotowany do działań bojowych ? II Korpus Polski. Pod koniec lipca 1943 r. ewakuowano Armię Polską do Palestyny, a na przełomie października i listopada przesunięto na teren Egiptu, gdzie 7 grudnia zapadła decyzja wysłania II Korpusu do Włoch. Do końca marca 1944 r. prawie cały II Korpus znalazł się na linii frontu.

24 marca 1944 r. w czasie odprawy dowódca 8 Armii gen. Oliver Leasse zaproponował gen. Andersowi, by II Korpus podjął się w wiosennej ofensywie zadania zdobycia klasztoru na Monte Cassino. Odpowiedzi należało udzielić w ciągu 10 min. Po krótkiej konsultacji Anders wyraził zgodę. Uzasadnieniem były słowa: ,,Monte Cassino jest znane dziś przez cały świat jako niezdobyta twierdza niemiecka zamykająca drogę na Rzym. Jest tak samo znana i przejdzie do historii tej wojny jak obrona Stalingradu i Tobruku (?)Zdobycie Monte Cassino przez żołnierza polskiego będzie miało ogromny wpływ na ducha narodu i AK w Kraju?. W końcu kwietnia i na początku maja II Korpus Polski zaczął przejmować pozycje Brytyjczyków, poprzednie, trzykrotne próby przełamania oporu niemieckiego nie przyniosły zwycięstwa.

Czwarte natarcie - pierwsze uderzenie w nocy z 11 na 12 maja nie przyniosło rezultatu. 17 maja ruszyło drugie natarcie polskie. Tego dnia padło wzgórze ,,593? pod atakiem Karpatczyków. Dywizja Kresowa po brawurowym ataku zajęła ,,Widmo? i znacznie posunęła się w kierunku Angelo. Był to przełom w bitwie. Ponowne natarcie, rankiem 18 maja, całkowicie przełamało linię obrony. Monte Cassino zostało zdobyte.

Bitwa o Monte Cassino była szczytowym punktem epopei wojennej gen. Andersa i żołnierzy II Korpusu Polskiego.

,,Są bitwy, na które nie pada pył zapomnienia. Bierze je na swoje skrzydła legenda i zanosi do ?narodowego pamiątek kościoła?. Do nich należy bitwa o Monte Cassino?

Gen. Władysław Anders

Uczestnicy walk spod Monte Cassino z terenu Gminy Ostrówek

Józef Chabros urodził się 11 lutego 1910 r. w Kolonii Dębica, gm. Ostrówek. Brał udział w kampanii wrześniowej 1939 r. Internowany na Wołyniu został osadzony w obozie pracy na północy ZSRR. W 1941 r. na podstawie układu Sikorski ? Majski został zwolniony. Wstąpił do organizowanego przez gen. Władysława Andersa Wojska Polskiego. W 1942 roku wraz z całą Armią ewakuowany został na Bliski Wschód. Przez Iran, Irak, Palestynę dotarł pod Monte Cassino. Jako starszy kanonier lekkich dział polowych brał bezpośredni udział w walkach o Monte Cassino. Po sforsowaniu Linii Gustawa uczestniczył w wyzwoleniu Ankony i Bolonii. W 1947 r. powrócił do rodzinnej miejscowości, gdzie wraz z żoną prowadził niewielkie gospodarstwo rolne oraz pasiekę. Posiadał warsztat stolarski. Wykształcił w zawodzie stolarza wielu uczniów. Następnie zamieszkał w Lubartowie.

Spisał swoje wspomnienia wojenne. Przez wiele lat ze względów politycznych nie mógł ich opublikować. Ukazały się one dopiero w 1991 r. w wydawnictwie KUL. Józef Chabros przez długi okres czasu był prezesem Miejskiego Koła Kombatantów w Lubartowie. Z jego inicjatywy ufundowano płytę pamiątkową na miejscu martyrologii mieszkańców Kolonii Dębica.

Swoje odznaczenia przekazał Szkole Podstawowej im. Bohaterów Monte Cassino w Ostrówku

Zmarł w 1998 r. Pochowany został na cmentarzu w Ostrówku.

Leon Sławecki ? urodził się w Dębicy woj. lubelskie. Uczestniczył w kampanii wrześniowej w 1939 r. Po klęsce został internowany i umieszczony w obozie pracy na północy ZSRR. W ekstremalnych warunkach układał linię kolejową. Jako ochotnik zgłosił się do tworzonej w ZSRR Armii Andersa. Wraz z Armią ewakuowany na Bliski Wschód. W Iranie bronił złóż ropy naftowej przed zakusami Niemców. Na początku 1944 r. przerzucony został do Włoch, gdzie walczył pod Monte Cassino. Po zakończeniu wojny powrócił w rodzinne strony.

Zmarł w 1989 r. Pochowany został na cmentarzu w Lubartowie.

Władysław Szewczyk ? urodził się 16 kwietnia 1910 roku w Kamienowoli. 3 września 1934 r. został powołany do czynnej służby wojskowej i wcielony 44 p.p. w Równem 4 kamp. 3 drużyna. Od 15 września 1934 r. pełnił służbę strzelca aż do przeniesienia do rezerwy. 27 sierpnia 1939 r. zmobilizowany. 19 września 1939 r. został wzięty do niewoli przez wojska ZSRR. 26 sierpnia 1941 r. zgłosił się do tworzącej się Armii gen. Andersa (III dyw. 17 p.p.). 22 marca 1942 r. wraz innymi żołnierzami wyjechał do Persji 3 dyw. baon C.K.M. Na początku grudnia 1943 r. wyjechał do Egiptu. 14 kwietnia 1944 r. do Włoch z II Korpusem Polskim 3 dyw. baon C.K.M. w randze szeregowca. Był dwukrotnie ranny. 27 września 1946 r. wraz z II Korpusem Polskim wyjechał z Włoch do Anglii. 1 maja 1946 r. został awansowany na ST. Strzelca. 3 grudnia 1946 r. wyjechał z Anglii do Szkocji, gdzie przebywał w obozie repatriacyjnym. 3 stycznia 1947 r. wrócił do Polski i zamieszkał w Kamienowoli.

Zmarł nagle 11 kwietnia 1981 r. Został pochowany na cmentarzu w Ostrówku.

Okoliczności nadania szkole imienia i sztandaru

Pierwsze starania, o nadanie imienia szkole rozpoczęły się w 1978 roku. Uczniowie zrzeszeni w Samorządzie Uczniowskim wyszli z inicjatywą nadania szkole imienia. Na terenie naszej gminy mieszkali żołnierze, którzy brali udział w bitwie o Monte Cassino: Leon Sławecki, Józef Chabros, Władysław Szewczyk. Dwaj pierwsi często spotykali się z młodzieżą, opowiadając o jednej z najcięższych bitew II wojny światowej. Chcąc ocalić pamięć, Bohaterów spod Monte Cassino i utrwalić ich zasługi dla Ojczyzny (w wyniku konkursu) wybrano imię szkoły - ,,Bohaterów Monte Cassino?. Po II wojnie światowej żołnierze II Korpusu Generała Władysława Andersa nie cieszyli się popularnością ówczesnych władz, dlatego prace związane z nadaniem imienia szkole zostały wstrzymane. Rozpoczęto je ponownie w roku szkolnym 1984/1985. Inspiracją do wznowienia starań było zbliżające się 25 ? lecie Szkoły. W styczniu 1986 r. władze oświatowe wydały pozytywną decyzję o nadaniu szkole imienia.

4 października 1986 roku szkoła otrzymuje nazwę:

Szkoła Podstawowa w Ostrówku im. Bohaterów Monte Cassino

i prawo posiadania Sztandaru.

Opracowanie Anna Borek